چگونه شل یا سفت بودن تسمه تایم را تشخیص دهیم؟

تسمه تایم یکی از اجزای مهم در سیستم‌های موتوری داخل سوز بوده که نقش حیاتی در عملکرد صحیح موتورها ایفا می‌کند. تسمه تایم برای هماهنگ کردن جابجایی سیستم درون موتور، مانند جابجایی سوپاپ‌ها و شافت‌ها، استفاده می‌شوند. به همین دلیل، تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم در موتورها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلف تشخیص سفت یا شل بودن تسمه تایم می‌پردازیم. همچنین مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها را نیز بیان خواهیم کرد.

تسمه تایم چگونه کار می‌کند؟

از تسمه تایم برای هماهنگ کردن و جابجا کردن قطعات در داخل موتور استفاده می‌شود و عمده‌ترین کاربرد آن در موتورهای اتومبیل بوده؛ اما در سایر موتورها نیز استفاده می‌شوند. تسمه تایم معمولا از مواد پلاستیکی یا لاستیکی ساخته می‌شود که دارای مقاومت و انعطاف مناسبی هستند.

رول تسمه تایم به گونه‌ای تنظیم شده است که بتواند به  طور صحیح با شافت‌های موجود در موتور هماهنگ شود. زمانی که موتور روشن می‌شود، تسمه تایم با انتقال حرکت از شافت اصلی به شافت‌های دیگر، جابجایی قطعات داخل موتور را هماهنگ می‌کند.

به طور معمول، تسمه تایم به وسیله چرخنده شافت اصلی و چرخنده شافت کمکی به حرکت در می‌آید. تسمه تایم‌ها دندانه‌های کوچکی دارند که به صورت دقیق با دندانه‌های شافت‌های اصلی هماهنگ هستند. این دندانه‌ها باعث می‌شوند تسمه تایم به شافت‌ها بچسبند و از لغزش جلوگیری کنند. با توجه به تعداد دندانه‌ها و سرعت چرخش شافت‌ها، نسبت‌های زمانبندی صحیح موتور تعیین می‌شود.

تسمه تایم همچنین می‌تواند به عنوان یک ضامن سیستم مورد استفاده قرار گیرد، به عنوان مثال در صورتی که سوپاپ‌ها درون موتور با قطعه‌ای برخورد داشته باشند، تسمه تایم به دلیل انعطاف پذیری مناسب می‌تواند ضربه وارد شده را جذب کند . از خرابی موتور جلوگیری کند.

در نهایت، برای عملکرد صحیح تسمه تایم، ضروری است که تسمه تایم را به درستی تنظیم کنید و از شل یا سفت بودن تسمه تایم مطمئن باشید. همچنین نیاز است، تسمه تایم را به طور دوره‌ای بررسی و بازرسی کنید تا در صورت وجود لغزش، سایش زیاد یا شکستگی، به موقع تعمیر یا تعویض شود تا عملکرد موتور بهینه باقی بماند.

علائم سفت یا شل بودن تسمه تایم

وجود علائم سفت یا شل بودن تسمه تایم می‌تواند نشانه وجود مشکلاتی در سیستم تایمینگ موتور باشد. در ادامه برخی از علائم این مشکل را بیان کرده‌ایم

علائم شل بودن تسمه تایم

علائم شل بودن تسمه تایم عبارت است از:

1. صدای بلند و غیر عادی: شل بودن تسمه تایم ممکن است باعث ایجاد صداهای غیرعادی در موتور شود، صدای پارگی یا صدای بلند از داخل موتور از منطقه تسمه تایم ایجاد می‌شود.
2. لرزش موتور: وقتی که تسمه تایم شل باید، ممکن است موتور لرزش یا تکانه‌های بیشتری نسبت به حالت عادی داشته باشد. این لرزش می‌تواند به دلیل وجود عدم هماهنگی صحیح قطعات درون موتور باشد.
3. کاهش قدرت و عملکرد موتور: تسمه تایم شل می‌تواند منجر به کاهش قدرت و عملکرد موتور شود به همین منظور وجود این مشکل می‌تواند باعث کاهش سرعت خودرو، افت توان موتور و کاهش راندمان سیستم تایمینگ شود.
4. خاموش شدن موتور: زمانی که موتور خودرو خاموش می‌شود و فقط استارت بخورد نشانه وجود مشکل در تسمه تایم است و بهتر است در چنین شرایطی دیگر استارت نزنید چون ممکن است به موتور و سیلندر آن آسیب وارد شود.

علائم سخت بودن تسمه تایم

برخی از علائم سخت بودن تسمه تایم عبارت است از:

1. صدای بلند و ناهموار: زمانی که تسمه تایم بسیار سفت باشد، ممکن است صداهای بلند و ناهمواری از موتور شنیده شود که این صداها می‌تواند ناشی از اصطکاک بیش از حد تسمه با قطعات دیگر باشد.
2. سایش زیاد: در صورت سفت بودن تسمه تایم، قطعات خودرو سریع و تسمه تایم در مدت کوتاهی دچار سایش شوند.
3. انتقال حرکت نامنظم: وجود سختی در تسمه تایم منجر به انتقال حرکت به صورت نامنظم و ناپایدار می‌شود که این مشکل در در مدت زمان محدودی می‌تواند باعث ایجاد اختلال در هماهنگی قطعات موتور و عملکرد نامناسب موتور شود.
4. داغ کردن موتور: زمانی که تسمه تایم خودرو سفت بسته شده باشد، باعث عدم انتقال درست آب به داخل سیستم خودرو می‌شود که در نتیجه خودرو داغ می‌کند.

در هر دو حالت گفته شده در بالا، وجود خرابی‌های در تسمه تایم می‌تواند باعث ایجاد مشکل در سیستم تایمینگ موتور شود. زمانی که این علائم را از موتور خودرو شنیدید بهتر است با کمک افراد متخصص و حرفه‌ای اقدام به بررسی تسمه تایم خودرو کنید تا آسیب جدی به موتور خودرو وارد نشود.

نحوه تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم

روش‌های مختلفی برای تشخیص سفت یا شل بودن تسمه تایم وجود دارد که افراد به کمک آن‌ها می‌توانند به وجود این مشکل بزرگ پی ببرند و اقدامات پیشگیرانه مناسبی را در مقابل آن انجام دهند. برخی از راه‌ها عبارتند از:

• بررسی دیداری: اولین و ساده‌ترین روش برای تشخیص وجود مشکل در تسمه تایم خودرو، بررسی دیداری است. در این روش، تسمه تایم به صورت بصری بازرسی می‌شود و اگر شکستگی، سایش یا کشیدگی ظاهری وجود داشته باشد، به عنوان به نشانه سفت یا شل بودن تسمه تایم در نظر گرفته می‌شود و آن را عوض می‌کنند.

• استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری: ابزارهای متنوع اندازه‌گیری مانند تقویت‌کننده‌های صدا می‌توانند در تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم مفید باشند. با کمک این ابزارها، می‌توان نیروی‌ها را در نقاط مختلف تسمه تایم اندازه‌گیری کرده و نتایج حاصله را بررسی کرد. اگر تسمه تایم شل باشد نیروی‌های اندازه‌گیری شده در نقاط مختلف ممکن است یکسان باشد؛ اما اگر سفت باشد نیرو‌های اندازه‌گیری شده در نقاط مختلف به طور مشابه خواهد بود.

• استفاده از سیستم‌های الکترونیکی: سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته می‌توانند در تشخیص سفت یا شل بودن تسمه تایم مفید واقع شوند. این سیستم‌ها معمولا از سنسورها و تکنولوژی‌های پیشرفته برای اندازه‌گیری و تحلیل ویبره‌ها و نیرو‌های موتور استفاده می‌کنند. افراد با تحلیل الگوهای ویبره و نیرو در طول زمان، می‌توانند تشخیص دهند که آیا تسمه تایم سفت یا شل است.

نحوه تنظیم سفت یا شل بودن تسمه تایم

تنظیم سفت یا شل بودن تسمه تایم در یک خودرو به نوع و مدل خودرو بستگی دارد. در ادامه این بخش از مقاله روشی را برای تنظیم سفت یا شل بودن تسمه تایم بیان خواهیم کرد:

اندازه گیری دستی: زمانی که مکانیک تسمه را در جای خود قرار داد اقدام به سفت کردن پیچ آن می‌کند؛ سپس به تسمه تایم فشار وارد می‌کند و باید 1.5 تا 2 سانتی‌متر به عقب و جلو حرکت کند. اگر بیشتر از 2 حرکت کند یعنی تسمه شل است و اگر کمتر از 1.5 حرکت کند یعنی تسمه سفت است.
کمک گرفتن  از ابزارهای کشش تسمه: در این روش مکانیک با کمک این ابزار می‌تواند میزان کشش تسمه را بررسی کند. این ابزار کار افراد حرفه‌ای را بسیار آسان کرده است.

کلام آخر

با توجه به مطالب گفته شده در بالا شما متوجه اهمیت شل یا سفت بودن تسمه تایم شده‌اید و می‌توانید به انجام اقدامات موثر از خرابی‌های جدی و کاهش طول عمر مفید موتور جلوگیری کنید. در این مقاله روش‌های مختلفی را برای تشخیص سفت یا شل بودن تسمه تایم ارائه داده‌ایم که شما با کمک آن می‌توانید تسمه تایم را بررسی کنید. اما نکته مهمی که در هنگام تعویض تسمه تایم وجود دارد، این است که حتما تسمه تایم مناسب و با کیفیت تهیه کنید تا بتوانید مقداری از خرابی و آسیب‌های وارده به تسمه تایم را کاهش دهید.